Warunkowe umorzenie za jazdę po alkoholu to instytucja, która daje sprawcy szansę na uniknięcie surowej kary, mimo że formalnie popełnił przestępstwo. To rozwiązanie nie oznacza uniewinnienia – sąd stwierdza winę, ale odstępuje od wymierzenia kary, pod warunkiem spełnienia określonych przesłanek i zachowania porządku prawnego przez określony czas. W praktyce może to oznaczać brak wpisu do rejestru skazanych oraz szansę na zachowanie prawa jazdy.
Czym jest warunkowe umorzenie postępowania?
Warunkowe umorzenie postępowania zostało uregulowane w art. 66 § 1 Kodeksu karnego. Jest to forma probacyjna – sąd zamiast skazać sprawcę, „zawiesza” postępowanie, dając mu szansę na udowodnienie, że zasługuje na drugą szansę.
Sąd może zastosować warunkowe umorzenie, jeśli:
wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne,
okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości,
sprawca nie był karany za przestępstwo umyślne,
istnieje uzasadnione przypuszczenie, że będzie przestrzegał porządku prawnego.
Jazda po alkoholu – kiedy mówimy o przestępstwie?
Zgodnie z art. 178a § 1 k.k., prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości (czyli powyżej 0,25 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu lub 0,5 promila we krwi) jest przestępstwem, za które grozi:
grzywna, ograniczenie wolności lub pozbawienie wolności do 3 lat,
zakaz prowadzenia pojazdów (min. 3 lata),
świadczenie pieniężne na Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej – od 5 000 do 60 000 zł,
od marca 2024 r. – w niektórych przypadkach przepadek pojazdu.
Kiedy można wnioskować o warunkowe umorzenie?
Warunkowe umorzenie za jazdę po alkoholu jest możliwe, jeżeli:
sprawca nie był wcześniej karany,
miał niskie stężenie alkoholu,
nie doszło do wypadku ani kolizji,
wykazuje skruchę i wolę naprawy,
ma stabilną sytuację życiową i zawodową.
Wniosek można złożyć na etapie:
postępowania przygotowawczego (do prokuratora),
postępowania sądowego (do sądu).
Co powinien zawierać wniosek o warunkowe umorzenie?
Wniosek powinien być dobrze uzasadniony i zawierać:
opis czynu i jego okoliczności,
stężenie alkoholu,
dane o niekaralności,
informację o pracy, rodzinie, działalności społecznej,
przeprosiny, wyrażenie skruchy i deklarację poprawy,
dokumenty potwierdzające powyższe okoliczności.
Pomoc Adwokata od spraw karnych jest w tym przypadku niezwykle cenna – dobrze przygotowany wniosek realnie zwiększa szanse na pozytywne rozstrzygnięcie.
Co orzeka sąd przy warunkowym umorzeniu?
Sąd:
stwierdza winę,
nie wymierza kary,
wyznacza okres próby od 1 do 3 lat,
może orzec zakaz prowadzenia pojazdów (ale krótszy niż 3 lata lub odstąpić od zakazu),
może nałożyć obowiązek zapłaty świadczenia pieniężnego (często niższe niż standardowe),
może zobowiązać do uczestnictwa w programach terapeutycznych.
Czy warunkowe umorzenie to wyrok skazujący?
Nie. To nie jest wyrok skazujący. Oznacza to, że:
nie zostajesz wpisany do rejestru osób skazanych,
możesz uzyskać zaświadczenie o niekaralności,
masz szansę na nowy start bez piętna przestępcy.
Czy sąd może cofnąć umorzenie?
Tak – jeśli w okresie próby popełnisz przestępstwo, sąd może podjąć postępowanie i skazać Cię na karę. Dzieje się tak również wtedy, gdy nie wykonujesz nałożonych obowiązków (np. nie płacisz świadczenia).
Korzyści z warunkowego umorzenia postępowania
brak skazania,
możliwość zachowania prawa jazdy,
niska kara pieniężna lub jej brak,
brak wpisu w Krajowym Rejestrze Karnym,
brak konieczności odbywania kary pozbawienia wolności,
szansa na naprawienie sytuacji życiowej.
Warunkowe umorzenie postępowania a wykroczenie
W polskim systemie prawnym instytucja warunkowego umorzenia postępowania zarezerwowana jest wyłącznie dla spraw dotyczących przestępstw i nie znajduje zastosowania w postępowaniach o wykroczenia.
Warunkowe umorzenie postępowania, uregulowane w art. 66 Kodeksu karnego, pozwala sądowi – przy spełnieniu określonych przesłanek – na odstąpienie od wymierzenia kary, mimo stwierdzenia winy sprawcy. Jednak w przypadku wykroczeń, które są czynami o mniejszej wadze, postępowanie toczy się na podstawie Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia (KPW), który takiej instytucji nie przewiduje.
W praktyce oznacza to, że w sprawach o wykroczenia nie można złożyć wniosku o warunkowe umorzenie postępowania. Niemniej jednak istnieją inne środki łagodzenia odpowiedzialności, takie jak wniosek o umorzenie postępowania z powodu znikomej szkodliwości czynu, czy dobrowolne poddanie się karze, które – choć nie mają identycznego charakteru – mogą pełnić funkcję zbliżoną do łagodzenia represji karnej.
Podsumowanie
Warunkowe umorzenie za jazdę po alkoholu to realna szansa na złagodzenie skutków popełnionego błędu – szczególnie dla osób, które po raz pierwszy naruszyły prawo. Sąd bierze pod uwagę nie tylko to, co się stało, ale też to, kim jesteś, jak żyjesz i co robisz, by naprawić sytuację.
Dlatego tak ważne jest profesjonalne wsparcie – Adwokat Gdańsk przygotuje wniosek, zadba o strategię procesową i skutecznie poprowadzi sprawę.