Stwierdzenie nabycia spadku – Adwokat od spraw spadkowych

Stwierdzenie nabycia spadku to postępowanie mające na celu wyjaśnienie, kto i w jakiej części dziedziczy majątek po zmarłym. Zrozumienie przebiegu tego procesu jest kluczowe, aby uniknąć niepotrzebnych komplikacji. Jako adwokat od spraw spadkowych w niniejszym artykule omawiam poszczególne etapy sprawy spadkowej, od początkowego stwierdzenia nabycia spadku po finalny podział majątku. Dowiesz się także, jak przyspieszyć postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku oraz jakie dokumenty są niezbędne do skutecznego przeprowadzenia sprawy spadkowej.

Pierwszym etapem postępowania spadkowego jest stwierdzenie nabycia spadku, które polega na ustaleniu, kto dziedziczy po zmarłym i w jakiej proporcji. Proces ten można przeprowadzić na dwa sposoby:

1.Drogą sądową

Spadkobiercy składają wniosek o stwierdzenie nabycia spadku w sądzie rejonowym, który jest właściwy dla miejsca ostatniego zamieszkania zmarłego. Po przeprowadzeniu postępowania sąd może wydać postanowienie, które w formalny sposób stwierdza, kto i w jakiej części nabył prawa do spadku.

2. Drogą notarialną

Jeżeli wszyscy spadkobiercy są zgodni co do tego, kto dziedziczy oraz w jakiej proporcji, można skorzystać z szybszej drogi – postępowania notarialnego. W tym przypadku notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia, który stanowi równoważnik postanowienia sądowego. Warunkiem jest jednak pełna zgoda wszystkich spadkobierców. Procedura notarialna jest znacznie szybsza niż postępowanie sądowe.

Czas trwania sprawy spadkowej jest uzależniony od kilku czynników:

• Stopień skomplikowania sprawy: Jeśli sprawa dotyczy tylko stwierdzenia nabycia spadku bez dodatkowych komplikacji, może zakończyć się już po kilku miesiącach. Jednak w przypadku wątpliwości co do ważności testamentu, czy tożsamości spadkobierców sprawa może trwać nawet kilka lat.

• Zgoda między spadkobiercami: Jeśli spadkobiercy są zgodni co do stwierdzenia nabycia spadku i nie ma żadnych sporów, postępowanie przebiega znacznie szybciej.

Przed rozpoczęciem postępowania spadkowego konieczne jest zgromadzenie odpowiednich dokumentów. Najważniejsze z nich to:

• Akt zgonu – jest to podstawowy dokument, który potwierdza, że nastąpiło otwarcie spadku.

• Akt urodzenia spadkobierców – dokument, który potwierdza pokrewieństwo zmarłego z osobami, które starają się o spadek.

• Akt małżeństwa spadkobierców – w przypadku, gdy spadkobiercą jest małżonek zmarłego, konieczne jest przedłożenie aktu małżeństwa.

• Testament – jeżeli zmarły pozostawił testament, jego oryginał lub odpis musi zostać dostarczony do sądu lub notariusza.

Bez pełnej dokumentacji proces spadkowy może zostać opóźniony, dlatego warto upewnić się, że wszystkie wymagane dokumenty są zgromadzone na początku postępowania.

1. Jak długo czeka się na stwierdzenie nabycia spadku?

Czas trwania sprawy spadkowej zależy od wielu czynników, takich jak stopień skomplikowania sprawy, liczba spadkobierców oraz istnienie sporów. W przypadku braku sporów i prostych spraw, postępowanie może zakończyć się w ciągu kilku miesięcy. W bardziej skomplikowanych przypadkach, takich jak wątpliwości co do ważności testamentu lub trudności w ustaleniu kręgu spadkobierców, proces może trwać nawet kilka lat.

2. Co trzeba dołączyć do wniosku o stwierdzenie nabycia spadku?

Do rozpoczęcia postępowania spadkowego niezbędne będą:

• Akt zgonu zmarłego,

• Akt urodzenia i/lub akt małżeństwa spadkobierców (w zależności od sytuacji),

• Testament (jeśli zmarły go pozostawił).

3. Jakie są różnice między postępowaniem sądowym a notarialnym?

• Postępowanie sądowe jest stosowane, np. gdy istnieją wątpliwości co do testamentu, spadkobierców lub pojawiają się spory między stronami. Jest to dłuższy proces, który kończy się wydaniem postanowienia przez sąd.

• Postępowanie notarialne jest szybszą opcją, stosowaną, gdy wszyscy spadkobiercy są zgodni co do stwierdzenia nabycia spadku. Notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia, który ma taką samą moc prawną jak postanowienie sądu, ale procedura jest prostsza.

4. Co się stanie, jeśli spadkobiercy nie podejmą decyzji o przyjęciu lub odrzuceniu spadku?

Jeśli spadkobiercy nie podejmą decyzji o przyjęciu lub odrzuceniu spadku w terminie 6 miesięcy od dowiedzenia się o swoim powołaniu do spadku, uznaje się, że spadek został przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza. Oznacza to, że spadkobiercy odpowiadają za długi zmarłego tylko do wysokości wartości odziedziczonego majątku.

5. Czy muszę złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku, jeśli spadkobiercy są zgodni co do podziału?

Tak, nawet jeśli spadkobiercy są zgodni co do podziału, wciąż konieczne jest złożenie wniosku o stwierdzenie nabycia spadku, aby formalnie ustalić, kto i w jakiej części dziedziczy majątek. Można to zrobić poprzez postępowanie sądowe lub notarialne.

6. Kiedy można odrzucić spadek?

Spadek można odrzucić w ciągu 6 miesięcy od dowiedzenia się o tytule do spadku. Odrzucenie spadku należy zgłosić sądowi lub notariuszowi poprzez złożenie odpowiedniego oświadczenia. Warto pamiętać, że odrzucenie spadku dotyczy całości dziedziczonego majątku, w tym również długów.

7.Ile kosztuje sądowe stwierdzenie nabycia spadku ?

Tak, postępowanie spadkowe wiąże się z kosztami, które mogą obejmować opłatę sądową, opłatę za notarialne poświadczenie dziedziczenia, a także koszty ewentualnych opinii biegłych czy wynagrodzenie prawnika. Koszt stwierdzenia nabycia spadku w sądzie to obecnie 105 zł, czyli 100 zł wynosi opłata sądowa za wniosek o stwierdzenie nabycia spadku, zaś 5 zł to koszt wpisu do rejestru spadkowego.

8. Jaki jest czas na złożenie wniosku o nabycie spadku?

Nie ma terminu, który ograniczałby możliwość wystąpienia z wnioskiem, albowiem w tym przypadku nie występuje przedawnienie. 

9. Ile bierze prawnik za sprawę spadkową ?

Koszty związane ze sprawą spadkową zależą od jej skomplikowania. Minimalne wynagrodzenie adwokata w przypadku stwierdzenia nabycia spadku wynosi od 120 zł, a w przypadku działu spadku od 720 zł.

10. Czy obecność na rozprawie o stwierdzenie nabycia spadku jest obowiązkowa ?

Obecność na rozprawie o stwierdzenie nabycia spadku nie jest obowiązkowa dla wszystkich spadkobierców.

11. Czym się różni nabycie spadku od działu spadku ?

Nabycie spadku polega na ustaleniu przez sąd lub notariusza, kto dziedziczy majątek zmarłego i w jakich częściach, zgodnie z testamentem lub przepisami ustawy. Z kolei dział spadku to podział konkretnych składników majątku (np. nieruchomości, pieniędzy) pomiędzy spadkobierców. Nabycie spadku określa współwłasność, a dział spadku pozwala ją zakończyć, przydzielając każdemu jego część majątku.

12. Kto może wnosić o stwierdzenie nabycia spadku ?

O stwierdzenie nabycia spadku może wnioskować każda osoba, która ma interes prawny w sprawie. Są to najczęściej spadkobiercy ustawowi lub testamentowi, a także wierzyciele zmarłego czy spadkobierców, jeśli ich roszczenia zależą od ustalenia kręgu spadkobierców. Wniosek może złożyć zarówno osoba, która chce potwierdzić swoje prawa do spadku, jak i ta, która chce wyjaśnić, kto jest uprawniony do dziedziczenia.

13. Jak załatwić sprawy spadkowe bez testamentu ?

Jeśli zmarły nie pozostawił testamentu, dziedziczenie odbywa się według przepisów kodeksu cywilnego. Spadkobiercy ustawowi (np. dzieci i małżonek) mogą Złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku w sądzie, Sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia u notariusza, albo zdecydować o przyjęciu lub odrzuceniu spadku w ciągu 6 miesięcy od dowiedzenia się o spadku.

14. Jak sprawdzić czy zostało przeprowadzone postępowanie spadkowe ?

Aby sprawdzić, czy postępowanie spadkowe zostało przeprowadzone, możesz skontaktować się z sądem rejonowym właściwym dla ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego i zapytać, czy wydano postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku albo skorzystać z Rejestru Spadkowego prowadzonego zgodnie z art. 95i ustawy Prawo o notariacie.

Masz pytania dotyczące sprawy spadkowej ? Jako adwokat od spraw spadkowych chętnie pomogę przejść przez całe postępowanie bez zbędnego stresu.