Stalking - uporczywe nękanie
Stalking – czym jest uporczywe nękanie? [art. 190a kk]
Zjawisko stalkingu, czyli uporczywego nękania, stało się w ostatnich latach jednym z częściej spotykanych przestępstw przeciwko wolności osobistej. Jako adwokat od spraw karnych w Kancelarii Prawnej w Gdańsku, często spotykam się z osobami, które nie są pewne, czy zachowanie drugiej osoby można już uznać za nękanie, czy też mieści się ono jeszcze w granicach społecznie akceptowalnego kontaktu. Warto więc dokładnie wyjaśnić, czym jest stalking, kiedy można mówić o jego popełnieniu i jakie kroki prawne można podjąć.
Co to jest uporczywe nękanie?
Zgodnie z art. 190a Kodeksu karnego, kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione poczucie zagrożenia, poniżenia lub naruszenia prywatności, podlega karze pozbawienia wolności do 3 lat. Jeżeli w wyniku tego działania ofiara targnie się na swoje życie, kara może wzrosnąć nawet do 12 lat pozbawienia wolności.
Uporczywe nękanie to więc nie jednorazowe zachowanie, lecz powtarzalne, niechciane działania skierowane wobec konkretnej osoby, które wywołują w niej trwałe poczucie zagrożenia lub dyskomfortu psychicznego. Nie chodzi o samą natarczywość, ale o ciągłe naruszanie granic prywatności i wolności drugiego człowieka.
Co można zaliczyć do uporczywego nękania?
Do zachowań, które mogą być uznane za stalking, należą m.in.:
uporczywe wysyłanie wiadomości (SMS, e-mail, komunikatory),
śledzenie ofiary, obserwowanie jej w miejscach publicznych lub prywatnych,
nachodzenie w miejscu zamieszkania lub pracy,
nękanie telefonami, także z ukrytego numeru,
publikowanie w Internecie obraźliwych treści, zdjęć lub informacji o ofierze,
podszywanie się pod daną osobę w sieci,
próby kontaktu mimo wyraźnej prośby o ich zaprzestanie.
Z mojego doświadczenia jako adwokata w Gdańsku wynika, że coraz częściej stalking ma charakter cyfrowy – nękanie odbywa się przez media społecznościowe, komunikatory lub e-mail. Taki „cyberstalking” jest tak samo karalny jak tradycyjne formy uporczywego nękania.
Kiedy można kogoś oskarżyć o nękanie?
Oskarżenie o stalking jest możliwe wtedy, gdy zachowanie sprawcy ma charakter uporczywy (czyli powtarzalny i długotrwały), a jego celem lub skutkiem jest naruszenie prywatności, wzbudzenie strachu lub poczucia zagrożenia.
Nie każde nieprzyjemne zachowanie będzie od razu przestępstwem – prawo wymaga, aby nękanie było świadome, celowe i długotrwałe. Oznacza to, że sprawca ma świadomość, iż jego działania są niepożądane, a mimo to kontynuuje je.
Z praktyki Kancelarii Prawnej w Gdańsku wynika, że sądy przy ocenie uporczywości biorą pod uwagę:
liczbę i częstotliwość kontaktów,
sposób zachowania sprawcy,
reakcję ofiary (czy jasno wyraziła sprzeciw wobec kontaktu),
oraz skutki psychiczne jego działań.
Warto też pamiętać, że nękanie można zgłosić na policję lub bezpośrednio do prokuratury. W wielu przypadkach wskazana jest też pomoc adwokata od spraw karnych, który pomoże zebrać dowody (np. wiadomości, nagrania, wydruki z komunikatorów) i sformułować zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa.
Ile musi trwać uporczywe nękanie?
Prawo nie określa dokładnego czasu, po którym zachowanie można uznać za uporczywe. W orzecznictwie przyjmuje się jednak, że nękanie musi mieć charakter długotrwały – czyli powtarzać się przez pewien czas i w sposób ciągły naruszać poczucie bezpieczeństwa ofiary.
W praktyce sądowej za „uporczywość” uznaje się działania trwające co najmniej kilka tygodni lub miesięcy, choć w wyjątkowych sytuacjach wystarczy krótszy okres, jeśli intensywność zachowań była wysoka (np. codzienne nachodzenie, dziesiątki telefonów dziennie).
Jako adwokat od spraw karnych mogę potwierdzić, że kluczowe znaczenie ma reakcja ofiary – jeśli osoba jasno zakomunikowała, że nie chce kontaktu, a sprawca mimo to kontynuuje działania, jego zachowanie niemal zawsze zostanie uznane za uporczywe nękanie.
Co zrobić, jeśli jestem ofiarą stalkingu?
Jeżeli podejrzewasz, że jesteś ofiarą stalkingu:
Zbieraj dowody – zachowuj wiadomości, notuj daty i godziny kontaktów, rób zrzuty ekranu.
Zgłoś sprawę na policję lub do prokuratury – powołując się na art. 190a Kodeksu karnego.
Skontaktuj się z adwokatem od spraw karnych, który pomoże Ci w przygotowaniu zawiadomienia i będzie reprezentował Cię w postępowaniu karnym.
W mojej Kancelarii Prawnej w Gdańsku prowadzę wiele spraw dotyczących uporczywego nękania – zarówno w imieniu osób pokrzywdzonych, jak i osób, które zostały niesłusznie oskarżone o stalking. Każda sytuacja wymaga indywidualnej analizy, ponieważ granica między natarczywym zachowaniem a przestępstwem często bywa cienka.
Podsumowanie
Stalking to przestępstwo, które może poważnie naruszać spokój i prywatność drugiej osoby. Choć jego istotą jest powtarzalność i uporczywość, każdą sytuację należy oceniać indywidualnie. Jeżeli masz wątpliwości, czy dane zachowanie spełnia znamiona uporczywego nękania z art. 190a kk, warto skonsultować się z doświadczonym adwokatem od spraw karnych.
Jeśli szukasz adwokata w sprawie dotyczącej stalkingu, zapraszam do kontaktu z moją Kancelarią Prawną w Gdańsku – pomogę Ci ustalić najlepszą strategię działania i skutecznie ochronić Twoje prawa.