Przyjęcie spadku wiąże się nie tylko z nabyciem majątku po zmarłym, ale również z przejęciem odpowiedzialności za jego długi. Wybór formy przyjęcia spadku ma więc kluczowe znaczenie, zwłaszcza gdy nie znamy dokładnej sytuacji majątkowej spadkodawcy. W artykule wyjaśniamy, jakie są sposoby przyjęcia spadku, jakie mają konsekwencje i jak bezpiecznie podjąć decyzję. Poradnik przygotowany przez adwokata z Gdańska.
Sposoby przyjęcia spadku – co wybrać?
Polskie prawo przewiduje trzy możliwości przyjęcia lub odrzucenia spadku:
Przyjęcie spadku wprost – pełne przyjęcie majątku i długów bez ograniczeń.
Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza – ograniczona odpowiedzialność za długi, tylko do wartości odziedziczonego majątku.
Odrzucenie spadku – całkowita rezygnacja z dziedziczenia, brak odpowiedzialności za długi.
Przyjęcie spadku wprost – kiedy może być ryzykowne?
Przyjęcie spadku wprost oznacza, że spadkobierca przyjmuje majątek oraz wszystkie długi zmarłego, bez żadnych ograniczeń. Wierzyciele spadkodawcy mogą dochodzić swoich roszczeń również z majątku osobistego spadkobiercy.
To rozwiązanie jest ryzykowne, zwłaszcza gdy nie mamy pełnej wiedzy o zobowiązaniach zmarłego.
Przykład:
Pan Adam odziedziczył po wuju samochód o wartości 25 000 zł i działkę wartą 75 000 zł. Niestety, po zmarłym pozostały również niespłacone kredyty i pożyczki na łączną kwotę 180 000 zł.
Przy przyjęciu spadku wprost Pan Adam odpowiada za całe 180 000 zł – nawet jeśli odziedziczony majątek ma wartość tylko 100 000 zł. Brakująca kwota 80 000 zł będzie egzekwowana z jego majątku osobistego.
Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza – bezpieczniejsza opcja
Najczęściej rekomendowaną formą przyjęcia spadku jest z dobrodziejstwem inwentarza. Oznacza to, że odpowiedzialność spadkobiercy za długi jest ograniczona do wartości majątku wchodzącego w skład spadku.
Aby skorzystać z tej formy, konieczne jest sporządzenie wykazu lub spisu inwentarza, w którym ujawnia się składniki majątku oraz zobowiązania zmarłego.
Przykład:
Pani Marta odziedziczyła po ojcu mieszkanie o wartości 300 000 zł oraz zobowiązania kredytowe w wysokości 400 000 zł.
Dzięki przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza, odpowiada za długi tylko do wartości odziedziczonego mieszkania, czyli kwoty 300.000 zł. Wierzyciele nie mogą żądać od niej spłaty pozostałych 100 000 zł z jej majątku osobistego.
Odrzucenie spadku – kiedy warto?
Odrzucenie spadku jest ostateczną decyzją, która całkowicie wyklucza spadkobiercę z dziedziczenia. Jest to rozwiązanie korzystne, gdy wiadomo, że spadek jest zadłużony i nie zawiera wartościowego majątku.
Termin na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku wynosi 6 miesięcy od dnia, gdy spadkobierca dowiedział się o tytule powołania.
Jak złożyć oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku?
Oświadczenie można złożyć:
przed sądem rejonowym (osobiście lub przez pełnomocnika),
przed notariuszem.
W przypadku przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza warto pamiętać o przygotowaniu wykazu inwentarza, co dodatkowo zabezpiecza interesy spadkobiercy.
Jakie są konsekwencje braku decyzji o przyjęciu spadku?
Jeżeli spadkobierca nie złoży żadnego oświadczenia w terminie 6 miesięcy, z mocy prawa uznaje się, że spadek został przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza. Jest to rozwiązanie korzystniejsze niż przed zmianą przepisów w 2015 roku, kiedy brak oświadczenia oznaczał przyjęcie spadku wprost.
Przyjęcie spadku – jak bezpiecznie podejmować decyzje? Porady adwokata z Gdańska
Przyjęcie spadku to decyzja, która może mieć poważne konsekwencje finansowe. Zanim zdecydujesz się na którąkolwiek z opcji:
ustal skład majątku i zobowiązań zmarłego,
rozważ sporządzenie wykazu lub spisu inwentarza,
w razie wątpliwości skonsultuj się z adwokatem.
Adwokat Gdańsk – Remigiusz Pełka doradza w sprawach spadkowych i pomaga uniknąć błędów, które mogą kosztować spadkobierców majątek i spokój. Skontaktuj się z kancelarią, aby omówić Twoją sytuację.